Tymczasowe aresztowanie stanowi bardzo ważny instrument, służący zapewnieniu bezpieczeństwa prowadzonego śledztwa. Dzięki niemu bowiem podejrzany, nie jest w stanie podejmować działań, które zmierzałyby do jego „storpedowania”.
Tymczasowe aresztowanie jest jednym z tzw. środków zapobiegawczych. Polega ono na dokonaniu osadzenia podejrzanego lub oskarżonego w areszcie śledczym. Dzięki temu znajduje się on w zupełnej izolacji od świata zewnętrznego.
Celem stosowania tymczasowego aresztowania jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego, a w wyjątkowych przypadkach także niezbędność zapobieżenia popełnienia przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa.
Instytucja ta regulowana jest w art. 249a – 265 Kodeksu postępowania karnego.
Niezbędną przesłanką do zastosowania tymczasowego aresztowania jest okoliczność, iż dowody zebrane w danej sprawie przez organy ścigania wskazują na duże prawdopodobieństwo, że dana osoba popełniła zarzucane jej przestępstwo.
Formalnoprawną podstawą do zastosowania tymczasowego aresztowania jest istnienie uzasadnionych obaw:
Tymczasowe aresztowanie może zostać zastosowane także w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania i być uzasadniona jedynie grożącą oskarżonemu surową karą. Jest to jednak dopuszczalne tylko i wyłącznie w przypadku, gdy zarzuca mu się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy Sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata.
Musisz wiedzieć, że tymczasowego aresztowania nie stosuje się, jeżeli wystarczający jest inny środek zapobiegawczy, a także gdy dane przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku.
Tymczasowe aresztowanie może nastąpić tylko i wyłącznie na mocy postanowienia Sądu. Organem uprawnionym do złożenia wniosku w tym przedmiocie jest prokurator.
O jego zastosowaniu w postępowaniu przygotowawczym orzeka Sąd rejonowy, w którego okręgu jest ono prowadzone, jednakże w wypadkach niecierpiących zwłoki właściwy jest do tego także inny Sąd.
Gdy jednak został już wniesiony akt oskarżenia, do zastosowania tymczasowego aresztowania uprawniony jest wyłącznie Sąd, przed którym toczy się sprawa karna tego sprawcy, wobec którego ma ono zostać zastosowane.
W postępowaniu przygotowawczym Sąd, decydując o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, oznacza jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
Gdy jednak ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie jest możliwe ukończenie postępowania przygotowawczego w powyższym terminie, na wniosek prokuratora, Sąd może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy.
Pamiętać jednak trzeba, że łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania, do chwili wydania pierwszego wyroku przez Sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat.
W szczególnych wypadkach, Sąd apelacyjny może, na wniosek prokuratora, przedłużyć ten okres na czas oznaczony i to teoretycznie bez limitu czasowego.
Wskazać trzeba, że okres tymczasowego aresztowania liczy się od dnia zatrzymania.
Zastosowane tymczasowe aresztowanie podlega niezwłocznemu uchyleniu lub zmianie, jeżeli:
Wniosek w tym przedmiocie podejrzany lub oskarżony może złożyć w każdym czasie. W jego przedmiocie rozstrzyga, najpóźniej w ciągu 3 dni, prokurator, bądź Sąd, przed którym toczy się sprawa, jeżeli doszło już do wniesienia aktu oskarżenia.
Stosując tymczasowe aresztowanie, Sąd może zastrzec, że środek ten ulegnie zmianie wyłącznie pod warunkiem złożenia, nie później niż w wyznaczonym terminie, określonego poręczenia majątkowego w postaci pieniędzy, papierów wartościowych, zastawu lub hipoteki.
Niezwłoczne zwolnienie tymczasowo aresztowanego, o ile nie jest on pozbawiony wolności w innej sprawie, musi nastąpić w razie:
W przypadku, gdy zostaniesz dotknięty tymczasowym aresztowaniem pomoc prawna udzielona przez adwokata może nieć bardzo duże znaczenie. Jego zadanie bowiem polega nie tylko na Twojej obronie, ale także na pomocy w uregulowaniu tych pilnych spraw, których nie zdążyłeś uregulować przed osadzeniem – rodzinnych czy służbowych, etc.
Musisz pamiętać, że adwokat jest w uprzywilejowanej pozycji, w stosunku do innych osób, które chcą się skontaktować się z tymczasowo aresztowanym. Wynika to z faktu, iż:
Pomoc adwokata może okazać się decydująca dla uzyskania przez Ciebie uchylenia lub skrócenia okresu tymczasowego aresztowania. Jego wiedza oraz doświadczenie pozwolą na właściwe sporządzenie wniosku w tym przedmiocie, który będzie pozbawiony ewentualnych braków oraz będzie zawierał przekonujące przesłanki oraz uzasadnienie. To samo dotyczy zażalenia na zastosowanie tymczasowego aresztowania, dzięki czemu możesz zostać bardzo szybko zwolniony z aresztu. Na koniec, warto wspomnieć, że merytoryczne wsparcie adwokata pomoże uzyskać Ci odpowiednie odszkodowanie z tytułu niesłusznego zastosowania wobec Ciebie tymczasowego aresztowania.
