Poprzez zasiedzenie następuje nabycie prawa własności cudzej rzeczy. Jest to jeden z niewielu przypadków, kiedy ma to miejsce nie na podstawie czynności cywilnoprawnej w postaci zawartej pomiędzy stronami umowy, lecz na mocy przepisów samego prawa oraz upływu odpowiedniego okresu czasu.
Okres czasu od upływu którego zależy zasiedzenie jest inny dla rzeczy ruchomych i nieruchomych.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, osoba niebędąca właścicielem rzeczy ruchomej, nabywa jej własność, jeżeli posiada ją nieprzerwanie od trzech lat, jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
Wyjątek dotyczy rzeczy ruchomych wpisanych do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury, gdyż w ich wypadku zasiedzenie nie może nastąpić.
Z kolei, osoba niebędąca właścicielem nieruchomości nabywa jej własność, jeżeli posiada ją nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskała posiadanie w złej wierze.
Musisz wiedzieć, że po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Jeżeli jednak właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletniości.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania danej rzeczy, obecny posiadacz może doliczyć do okresu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak ten ostatni uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, jest to możliwe tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej trzydzieści lat.
Powyższe zasady stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.
Zaznaczyć trzeba, że terminy zasiedzenia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Sam upływ terminu zasiedzenia Sąd uwzględnia z urzędu.
Co ważne, posiadaczem samoistnym nieruchomości jest osoba, który włada nią faktycznie tak jak właściciel. Oznacza to, że wykonuje ona uprawnienia składające się na treść prawa własności, a więc korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera z niej pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do dokonywania rozporządzeń. O taki właśnie władaniu rzeczą świadczą takie okoliczności, jak na przykład płacenie podatków od nieruchomości, jej widoczne ogrodzenie, uprawianie gruntu rolnego czy zamieszkiwanie w budynku lub mieszkaniu, przy niepłaceniu nikomu z tego tytułu czynszu. Zasiedzenie służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej może nastąpić poprzez wieloletnie wykorzystywanie w ten sposób gruntu należącego do sąsiada. Z kolei za zasiedzenie użytkowania wieczystego umożliwia płacenie z tego tytułu odpowiedniego czynszu i korzystanie z gruntu w taki sposób, jak użytkownik wieczysty.
Powinieneś także wiedzieć, że początkiem biegu terminu zasiedzenia jest objęcie prze uprawnionego rzeczy w posiadanie samoistne. Przy jego obliczaniu nie uwzględnia się jednak dnia, w którym to nastąpiło.
Dobra wiara posiadacza nieruchomości polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje, a więc, prawo własności.
Nie jest w dobrej wierze ten, kto wykonuje prawo, o którym wie, że mu nie przysługuje, a także ten, kto wprawdzie nie ma takiej świadomości, jednak przy dołożeniu należytej staranności mógłby się o tym dowiedzieć.
Przedmiotem nabycia własności przez zasiedzenie może być prawo do własności rzeczy ruchomej, nieruchomej lub ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości.
Tym samym, zasiedzeniu podlegają wszelkie nieruchomości mieszkalne, a więc domy i mieszkania, a także nieruchomości gruntowe. Możliwe jest również zasiedzenie udziału w nieruchomości.
Przez zasiedzenie może być nabyta ponadto:
Musisz wiedzieć, że nabycie własności rzeczy przez zasiedzenie nie unieważnia dotychczasowych praw obciążających nieruchomość w postaci na przykład hipoteki czy służebności.
Zasiedzenie nie jest możliwe w przypadku posiadania zależnego, a więc w razie posiadania rzeczy w następstwie zawarcia umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia. Nie można także zasiedzieć spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.
Nie jest dopuszczalne zasiedzenie drogi publicznej oraz nieruchomości, jeżeli została ona oddana do użytku publicznego, np. cmentarza, parku, etc. To samo dotyczy części składowej rzeczy, a więc np. piwnicy, stryszku lub innego pomieszczenia o charakterze gospodarczym.
Wprawdzie skutek zasiedzenia następuje z mocy samego prawa, jednaka aby zasiedzieć nieruchomość pod względem formalnym, niezbędne jest złożenie do Sądu wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie. Powinien to być Sąd Rejonowy w okręgu którego położona jest dana nieruchomość. Następnym krokiem, jest ujawnienie nowego tytułu prawnego do nieruchomości w założonej dla niej księdze wieczystej.
Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 2000 złotych.
Mam nadzieję, że po lekturze tego artykułu temat jest dla Ciebie bardziej jasny. Jeśli jednak chciałbyś dowiedzieć się więcej o zasiedzeniu, zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią. Chętnie pomogę Ci rozwikłać wszystkie jego zawiłości. 😊
